2021 Mikroçip Krizi

Yarı iletken çipler, 21. yüzyıl teknolojisinin temelini oluşturan vazgeçilmezlerden biri. Yıllık üretim miktarı bir trilyonu buluyor ve otomotivden cep telefonlarımıza kadar kritik bir rol üstleniyor. Ancak, covid-19 pandemisinin küresel etkisiyle birlikte sektörde “tedarik zinciri krizi” ortaya çıktı. Gelin beraber bu krizin nasıl ortaya çıktığını ve ne şekilde bir etki bırakacağını beraber inceleyelim.

Kriz nasıl başladı ?

ABD’de Mikroçip ve yarı iletken sektörünü temsil eden ticaret birliklerinden biri olan “Semiconductor Industry Association”(tr: ‘Yarı İletken Endüstri Birliği’) şubat 2021 başlarında yapmış olduğu açıklamada, “Otomobil üreticileri, virüsün tüm dünyayı etkileyecek şekilde yayılması sonucunda yonga alımlarını ve anlaşılır bir şekilde üretimlerini fark edilebilir boyutlarda azalttı. Ayrıca çip üreticileri, pandemi sırasında talep miktarı artan uzaktan sağlık hizmeti,evde çalışma ve uzaktan eğitim gibi ihtiyaçları sağlamak için kullanılan araçlara dolayılsıyla da yarı iletkenlere olan talebin arttığını gördüler” dedi.

2020’de Bunun üzerine çip sektörü, talepteki değişikliği karşılamak için olabildiğince hızlı bir şekilde hareket etti, başlangıçta herşey yolundaydı ancak eski hale dönme gereksinimi doğunca işler bu sefer pek de beklendiği gibi gitmedi. Zira mikroçip üretimi son derece kompleks ve hassas bir iştir. Dünyada bile sadece belli sayıda mikroçip üreticisi var. Mikroçip üretim fabrikalarını çoğaltmak veya haraket ettirmek son derece kompleks oldukları için zordur. Tonlarca ağırlıktaki bir fil ne kadar çevik olabilirse, bu fabrikaların da o kadar çevik olduklarını söyleyebiliriz.

Krizin Başlıca Sebebi

Pazar araştırmacıları ilk başta talebin bu şekilde devam edeceğini düşündüler ve talebi karşılayacak yatırımlar yaptılar. Ancak talep Dünya Yarı İletken Ticaret İstatistikleri’nin satış verilerine göre, Otomobil sektöründe en çok kullanılan yonga setleri olan “otomotiv entegre devrelerine (IC’ler)” yönelik küresel aylık satış talebi, Mart 2020’de düştü ve Mayıs 2020’ye kadar dipte kaldı.Daha sonra hızla yükseldi ve Aralık 2020’ye kadar aylık satış artışı salgın öncesinden daha yüksek bir seviyeye geldi.

Yüksek değişken talebin sonucu olarak, başka bir ürün için üretim yapan fabrika hattını, otomobil hattına geri döndürmek oldukça uzun sürdüğü için, otomotiv sektöründe mikroçip krizi peydah oldu.

Krizin Sonuçları ve Olası Etkileri

Elektrikli otomobil üretimi, fosil kaynaklarının tükenme endişesi ve çevre hakkında bilinç seviyesi ile doğru orantılı olarak arttı. Böylece mikroçiplere bağımlı hale gelen otomobil endüstrisi, bu krizden en kötü darbeyi alan sektör oldu.

Yarı iletken kıtlığı, dünyanın en büyük otomobil üreticilerini 2021’in ilk aylarında sert üretim kesintileri yapmaya zorladı.Geçen ay (şubat 2021) Amerikalı otomobil üreticisi Ford, kriz nedeniyle bu yıl 2,5 milyar dolara (18 milyar Türk lirası) varan kazanç kaybı yaşayabileceğini açıkladı. Volkswagen, Nissan ve Honda da büyük üretim kesintileri yapmak zorunda kaldıklarını açıkladı.

Bir bütün olarak sektör, Mart 2020’deki covid-19 salgınıyla beraber bir çifte felaketin neden olduğu sorun nedeniyle 60 milyar dolardan fazla kaybedebilir. O zamanlar otomobil üretimi dibe vurduğunda, her türden tüketici için elektroniğine olan talep nüfus olarak arttı çünkü dünyanın her yerinde insanlar eğitim ve çalışma için evde kalmak zorunda kaldı.

Kısacası bir domino etkisi gibi ortaya çıkan pandemi sonrası krizlerin otomotiv gibi doğrudan bağıntılı olmayan diğer sektörleri de oldukça etkileyebileceğini görmüş olduk.