Bitkiler Acı Hisseder Mi ?

Canlılığın kuşkusuz en önemli parçalarından biri bitkiler. Bu gezegende var olan bütün canlılar bir şekilde bitkiler ile bağlantılı. En basit algten en karmaşık ağaçlara kadar canlı olduklarını ve hareket edebildiklerini biliyoruz. Ancak, acaba onlar da bizim gibi acı hissediyorlar mı ?

Bitkiler acı hisseder mi ?

Bitkiler, her ne kadar bizim kadar canlı olsalar da bizim hissettiğimiz gibi bir acı hissetmezler. Bunun sebebi, bitkilerin nöral veya sinirsel ağ sistemlerine sahip olmamasıdır. Dolaşım sistemleri genel olarak besin ve su taşıyan iki farklı yapı olan ksilem ve fluem’den oluşur.

Neden ?

Bitkiler dışarıya karşı verdikleri tepkileri, hayvanlardaki oldukca hızlı bir tepki yolu olan sinirsel iletim yolu ile yapmazlar. Bunun yerine “fitohormonlar” kullanırlar. Hormonlar ksilem ve fluem aracılığı ile taşınır. Sinirsel iletimden farklı olarak hormonal iletişim çok daha yavaş gerçekleşir. Bunun yanında bitkilerin acı hissetmesi, teknik olarak onlara bir avantaj sağlamaz. Çünkü sinirleri olmadığı gibi , kasları da yoktur. Bundan dolayı acıyı hızlı bir şekilde hissetse bile, tepki vermesi olanaksızdır.

Bitkide Ksilem ve Fluem(İngilizce)

Hiç tepki vermezler mi ?

Hayır ! Kesinlikle tepki verirler. Bunu hormonlar ile yaparlar. Bir ağacın dalını kestiğinizde “Travmatik asit” denilen “jasmonik asitler” sınıfındaki stress hormonunu salgılarlar. Bu hormon bitkinin metabolizmasına göre 30sn ile 4 saat arasında gövdeye yayılır ve kesilen bölgenin dış etkenlere karşı kapatılması için önlemler alınır. Canlı bir ağaç yandığındaysa, çevredeki ağaçların anlayabileceği dilde bir uyarıda bulunur. Yanan ağaç son anlarında “eter” bazlı , havada yayılma hızı yüksek olan bir kimyasal salgılar. Bu kimyasalı algılayan ağaçlar yangından haberdar olurlar.

Nasıl kendilerini korurlar ?

Bitkiler kendilerini korumak için belli başlı stratejiler geliştirmişlerdir. Bunlardan en yaygını zehirdir. Örneğin Haşhaş( Papaver sominiferium ) bitkisi tohumları olgunlaşmadan tüketilmesini engellemek için tohum kapsülünün yaralanması sonucunda morfin, kodein gibi bir sürü zehirli alkoloid salgılar. Veya yılan bıçağı bitkisi, gövdesinde herdem zehirli alkoloidler taşır. Böylece düşmanlarından korunur. Böğürtlen ise dallarında diken taşır. Böylece büyük canlılar kendini tüketemezken görece küçük kuşlar tarafından meyveleri tüketilir ve tohumlarını taşıtmış olur.